อักษรล้านนา
ล้านนาเป็นอาณาจักรที่เจริญรุ่งเรืองมากในอดีต มีวัฒนธรรมที่มีพัฒนาการลงตัวจากการผสมผสานชชาติพันธ์ไตที่หลากหลาย มีภาษาพูดและภาษาเขียนเป็นของตัวเอง เรียกตัวเขียนล้านนาว่า “อักษรล้านนา” หรือ "ตั๋วธรรม" ในล้านนามีตัวอักษรใช้ 3 แบบ คือ อักษรธรรมล้านนา อักษรฝักขาม และ อักษรไทยนิเทศ หรืออักษรขอมเมือง อักษรทั้งสามชนิดเป็นอักษรโบราณ ในอดีตเคยใช้กันอย่างแพร่หลาย
อักษรธรรมล้านนา หรือตัวเมือง
เป็นอักษรที่สำคัญ และแพร่หลายในล้านนามาก การกำเนิดอักษรธรรมล้านนาคล้ายกับการกำเนิดอักษรทั้งหลาย คือ ปรับปรุงจากอักษรที่มีอยู่เป็นระบบมาแล้ว คือ อักษรมอญโบราณ หลักฐานเกี่ยวกับการกำเนิดอักษรธรรมล้านนาไม่ปรากฎ หลักฐานอักษรธรรมล้านนาเก่าที่สุดเท่าที่พบในปัจจุบัน คือ จารึกลานทอง พบที่สุโขทัย จารึกได้ระบุศักราชไว้ตรงกับ พ.ศ.1919 อย่างไรก็ตาม ยังไม่พบหลักฐานว่า อักษรธรรมล้านนาเกิดขึ้นในสมัยใด มีการพบหลักฐานการจารึกบนแผ่นหินเก่าที่สุดที่เวียงกุมกามเป็นอักษรรุ่นแรกยุคต้นล้านนา ความจำเป็นทางศาสนาในการเขียนพระธรรมคำภีร์และจารึกเรื่องสำคัญให้เป็นสื่อแก่คนในสังคม ทำให้เกิดอักษรธรรมล้านนา แรกเริ่มบันทึกในรูปของภษาบาลีเท่านั้น ราภายหลังประยุกต์เอาภาษาในชีวิตประจำวันผสมกับภาษาบาลี
อักษรฝักขาม
อักษรฝักขาม เป็นตัวหนังสือของพ่อขุนรามฯ ที่แพร่เข้าไปในล้านนาผ่านการเผยแผ่ศาสนาพุทธนิกายเถรวาท โดยได้เปลี่ยนรูปร่างและอักขรวิธีไปบ้าง แล้วกลายเป็นอักษรไทยนิเทศ เรียกอีกอย่างว่า อักษรขอมเมือง ตัวอักษรชนิดนี้เกิดจากการดัดแปลงอักษรธรรมล้านนา และอักษรฝักขามเข้าด้วยกันแล้วเติม “ศก” แบบขอม อักษรไทยนิเทศยังสรุปได้ไม่ชัดเจนว่า มีมาเมื่อใด พบหลักฐานว่ามีมาก่อนยุคต้นรัตนโกสินทร์แล้ว อักษรไทยนิเทศนิยมใช้เขียนในกวีนิพนธ์ต่างๆ ที่เป็นเรื่องทางโลก เช่น นิราศหริภุญไชย โคลงมังทรารบเชียงใหม่ โคลงพรหมทัต ทั้งนี้ถือว่าอักษรธรรมเป็นของสูง ใช้เขียนในศาสนา จึงไม่ใช้เขียนงานของกวีนิพนธ์
อักษรทั้งสามแบบดังกล่าว มีหน้าที่ในสังคมล้านนาต่างกัน และมีที่มาต่างกันด้วย การใช้ตัวอักษรของชาวล้านนาในอดีตจึงต้องพิจารณาตามความเหมาะสม เช่น เพื่อบันทึกพระธรรมคัมภีร์ เพื่อบนทึกเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ หรือเพื่อเขียนกลอนเริงรมย์
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น